راهکار شماره هفت در مبارزه با هوای نفس-مراحل عملی تهذیب نفس

بسم الله الرحمن الرحیم

 

راهکار شماره هفت در مبارزه با هوای نفس

 

مراحل عملی تهذیب نفس

مربیان اخلاق و ارباب سلوک، برای تهذیب نفس و حرکت از نقص به سوی کمال، هفت مرحله را ذکر کرده‌اند. این مراحل بنابر آنچه در کتاب چهل حدیث حضرت امام خمینی رحمت الله علیه آمده است، عبارتند از: یقظه، تفکر، عزم، مشارطه، مراقبه، محاسبه و تذکر.

 

ان شاء الله هر مرحله در قالب یک راهکار، طبق روالِ پیج، در روزهای یکشنبه به اطلاع مخاطبین محترم خواهد رسید.

 

اینک مرحله اول:

1- یقظه:

یقظه یعنی بیداری و تنبه و خروج از غفلت و خود فراموشی که بدون آن، آدمی هیچ گاه به فکر تزکیه نخواهد افتاد، همانگونه که بیمار اگر به بیماری خود توجه نکند به فکر درمان نخواهد بود.

حضرت علی(ع)، غفلت را زیانبارترین دشمنان، نوعی بیماری، بدترین سستیها و عامل کوردلی و مرگ قلب خوانده است. (تصنیف غرر؛ صفحه دویست و شصت و پنج)

از این رو، مربیان الهی برانگیخته شدند تا پرده های غفلت را کنار زنند و انسان را به خدا و به خویش و به عوامل رشد و انحطاطش توجه دهند. البته نباید مسئولیت خود انسان را نیز در این بیداری و تنبه نادیده گرفت.

حضرت امام(ره) در این باره می‌گوید:

تمام صفات نفسانیه قابل اصلاح است، ولی در اول امر، کمی زحمت دارد، آن هم بعد از ورود در اصلاح، سهل و آسان می شود. عمده به فکر تصفیه و اصلاح افتادن است و از خواب بیدار شدن. منزل اول انسانیت یقظه است و آن بیدار شدن از خواب غفلت و هشیار شدن از مستی طبیعت است و فهمیدن اینکه انسان مسافر است و هر مسافر زاد و توشه‌ای می‌طلبد(چهل حدیث؛ صفحات هشتاد و پنج و هشتاد و شش)

عبرت از سرنوشت گذشتگان، تفکر در عواقب اعمال، زیارت اهل قبور، عیادت بیماران، تشییع جنازه و امثال آن، علاوه بر بعد اخلاقی و اجتماعی، عامل تنبه و بیداری است.

ادامه دارد...